سفر به مریخ همواره یکی از بزرگترین رویاهای بشر بوده است. از زمانی که دانشمندان اولین تصاویر از سطح مریخ را دریافت کردند، ایده استقرار انسان در این سیاره ذهن بسیاری از محققان و علاقهمندان به فضا را درگیر کرده است. اما چرا مأموریتهای انسانی به مریخ همچنان یک سفر بیبازگشت محسوب میشود؟ آیا فناوریهای پیشرفته امروزی نمیتوانند بازگشت فضانوردان را تضمین کنند؟ در این مقاله از تریپ تودی، چالشهای علمی، فنی و زیستی این مأموریت را بررسی میکنیم و دلایلی را توضیح میدهیم که چرا سفر به مریخ، حداقل در حال حاضر، بیبازگشت است.
چرا سفر به مریخ بازگشت ندارد؟
با وجود پیشرفتهای علمی و فناوری، هنوز هیچ راه عملی برای بازگشت فضانوردان از مریخ وجود ندارد. چالشهای فنی، زیستی، تأمین منابع و هزینههای بالا باعث شدهاند که سفر به مریخ فعلاً یک مأموریت بیبازگشت تلقی شود
مسافت بسیار طولانی و مشکلات بازگشت به زمین
یکی از مهمترین دلایل بیبازگشت بودن سفر به مریخ، فاصله عظیم آن از زمین است. میانگین فاصله زمین تا مریخ حدود دویست و بیست و پنج میلیون کیلومتر است و این مقدار بسته به موقعیت مداری دو سیاره تغییر میکند.
مدت زمان سفر
حتی با استفاده از پیشرفتهترین فناوریهای موجود، سفر یکطرفه به مریخ بین شش تا نه ماه طول میکشد
برای بازگشت، نیاز به تجهیزات و سوخت اضافی است که در مریخ تولید یا ذخیره کردن آنها بسیار دشوار است
موقعیت مداری مریخ نسبت به زمین هر بیست و شش ماه یکبار در بهترین حالت قرار میگیرد، بنابراین اگر بازگشتی هم ممکن باشد، فضانوردان باید سالها در مریخ باقی بمانند
مشکل اصلی این است که برخلاف سفرهای قمری که تنها سه روز زمان میبردند، مأموریت مریخ چندین برابر دشوارتر است و ارسال منابع اضافی برای بازگشت، چالش بسیار بزرگی محسوب میشود
چالشهای زیستی و تأثیرات مخرب بر بدن انسان
یک سفر طولانیمدت در فضا اثرات فیزیکی و روانی جدی روی بدن انسان دارد. برخی از این مشکلات عبارتند از
- از دست رفتن تراکم استخوانی و عضلانی
اقامت طولانی در جاذبه کم باعث کاهش توده استخوانی و عضلانی فضانوردان میشود
در مأموریتهای فضایی بلندمدت، افراد پس از بازگشت به زمین دچار مشکلات حرکتی و ضعف بدنی میشوند
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات کیهانی
جو زمین و میدان مغناطیسی آن ما را از اشعههای کیهانی خطرناک محافظت میکند، اما در فضا، این محافظت وجود ندارد
فضانوردان در طول سفر طولانی به مریخ و اقامت در سطح آن، در معرض دوزهای بالای اشعه کیهانی و ذرات پرانرژی خورشیدی قرار دارند که میتواند موجب سرطان و جهشهای ژنتیکی شود
- چالشهای روانی و انزوای شدید
سفر به مریخ به معنی سالها زندگی در یک محیط بسته، بدون ارتباط مستقیم با زمین است
تأخیر در ارتباطات حدود بیست دقیقه برای هر پیام باعث احساس انزوا و استرس روانی در فضانوردان خواهد شد
مشکل اصلی این است که اثرات منفی گرانش کم، تشعشعات مرگبار و فشار روانی، بازگشت سالم فضانوردان را به زمین بسیار دشوار میکند
نبود منابع کافی برای زنده ماندن و بازگشت
برای بازگشت از مریخ، انسانها نیاز به منابع عظیمی از سوخت، اکسیژن، آب و غذا دارند که تهیه آنها در مریخ بسیار سخت است
- تأمین اکسیژن و هوا
هوای مریخ بیش از نود و پنج درصد از دیاکسید کربن تشکیل شده است، بنابراین انسانها نیاز به سیستمهای پیچیده تولید اکسیژن دارند
فناوریهایی مانند مکس که دیاکسید کربن را به اکسیژن تبدیل میکند، هنوز در مراحل آزمایشی هستند و قابلیت تأمین اکسیژن طولانیمدت را ندارند
- کمبود آب و غذا
هیچ منبع آبی در دسترس روی سطح مریخ وجود ندارد و استخراج یخهای زیرسطحی نیازمند فناوریهای پیشرفته است
ارسال غذا از زمین به مریخ هزینههای زیادی دارد و تولید غذا در مریخ هنوز یک چالش علمی بزرگ است
- مشکل تأمین سوخت برای بازگشت
برای بازگشت از مریخ به زمین، فضاپیما باید مقادیر زیادی سوخت داشته باشد، اما حمل این میزان سوخت از زمین غیرممکن است
ساخت سوخت در مریخ با استفاده از منابع موجود مانند متان از یخهای زیرسطحی نیازمند فناوریهایی است که هنوز توسعه نیافتهاند
مشکل اصلی این است که تأمین منابع حیاتی برای زنده ماندن و تولید سوخت برای بازگشت، در شرایط کنونی غیرممکن است
محدودیتهای فناوری و هزینههای سرسامآور
فناوریهای موجود هنوز آماده چنین مأموریت عظیمی نیستند
سفرهای فضایی سرنشیندار به مریخ نیازمند فضاپیماهایی با قابلیت سفر بینسیارهای، فرود کنترلشده در سطح مریخ و برخاست دوباره از سطح سیاره هستند که هنوز در دسترس نیستند
هزینه تخمینی ارسال انسان به مریخ بین صد تا پانصد میلیارد دلار برآورد شده است، که این مبلغ برای بسیاری از کشورها و سازمانهای فضایی بیش از حد بالا است
مشکل اصلی این است که هزینههای بالا و محدودیتهای فناوری، سفر رفت و برگشت به مریخ را در آینده نزدیک غیرممکن میکند
شرایط سخت زندگی در مریخ
مریخ شرایط بسیار نامساعدی برای زندگی انسان دارد
دمای بسیار پایین میانگین دمای مریخ حدود منفی شصت و سه درجه سانتیگراد است که برای انسان قابل تحمل نیست
فشار جو بسیار کم جو مریخ تنها یک درصد فشار جو زمین را دارد، به این معنی که انسان بدون لباس فضایی نمیتواند زنده بماند
طوفانهای گرد و غبار طوفانهای عظیم مریخ میتوانند ماهها طول بکشند و سیستمهای انرژی خورشیدی را از کار بیندازند
مشکل اصلی این است که محیط مریخ برای زندگی طولانیمدت انسان بسیار خشن و غیرقابل سکونت است
سفر به مریخ در آینده
شرکتهایی مانند اسپیسایکس و ناسا در حال کار روی راهحلهای جدید هستند
اگر در آینده منابع محلی مانند سوختسازی در مریخ یا ساخت پایگاههای دائمی توسعه پیدا کنند، ممکن است بازگشت از مریخ امکانپذیر شود
نظر شما چیست آیا فکر میکنید در آینده انسان بتواند سفر رفت و برگشت به مریخ را تجربه کند دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید